I. SỰ RA ĐỜI CỦA HỘI CHỮ THẬP ĐỎ VIỆT NAM
Cách mạng tháng 8/1945 thành công, chính quyền cách mạng còn non trẻ và đứng trước tình thế hiểm nghèo. Đế quốc, thực dân lại rắp tâm gây chiến hòng bắt dân ta trở lại cuộc đời nô lệ. Chính trong những ngày sục sôi khí thế cách mạng ấy, một số nhân sĩ, trí thức yêu nước đứng ra vận động và xin phép thành lập Ban Hồng Thập tự Việt Nam (tổ chức tiền thân của Hội Chữ thập đỏ Việt Nam ngày nay).
Một ngày đầu xuân năm 1946, Chủ tịch Hồ Chí Minh gặp và làm việc với đại biểu Ban vận động thành lập Hồng Thập tự Việt Nam. Bác đã hỏi về tình hình lớp cứu thương đang mở, về việc lập Hội, tôn chỉ mục đích và dự kiến chương trình hoạt động, Bác giảng giải về hoạt động của một số Hội Hồng thập tự các nước và một vài tổ chức nhân đạo khác, Bác chỉ dẫn phương hướng hoạt động của Hồng thập tự nước ta và khuyên: “Phải xuất phát từ tình thương yêu nhân dân tha thiết mà góp phần bảo vệ sức khỏe nhân dân và làm mọi việc có thể làm được để giảm bớt đau thương cho họ”.
Ngày 23/11/1946, tại Đại hội đại biểu Hồng thập tự Việt Nam lần thứ nhất diễn ra tại Đình làng Thanh Ấm, thị trấn Vân Đình, huyện Ứng Hòa, Hà Tây (nay là Hà Nội), Hội Hồng thập tự Việt Nam chính thức được thành lập. Đại hội suy tôn Chủ tịch Hồ Chí Minh làm Chủ tịch danh dự của Hội và Người là Chủ tịch danh dự của Hội trong suốt 23 năm từ ngày thành lập Hội tới khi Người qua đời. Bác sĩ Vũ Đình Tụng được bầu làm Hội trưởng.
Sự ra đời của Hội Hồng thập tự Việt Nam đã đáp ứng yêu cầu góp phần chăm sóc sức khỏe và đời sống nhân dân, kịp thời phục vụ cho công cuộc toàn quốc kháng chiến chống thực dân Pháp, bước đầu đặt nền tảng cho quá trình hội nhập quốc tế của Việt Nam trong lĩnh vực nhân đạo.
Kể từ đó, ngày 23/11/1946 đã đi vào lịch sử của Hội Chữ thập đỏ Việt Nam như một mốc son sáng chói đánh dấu sự ra đời của một tổ chức xã hội nhân đạo quần chúng, do Chủ tịch Hồ Chí Minh sáng lập và làm Chủ tịch danh dự đầu tiên. Đây là niềm vinh dự lớn đối với cán bộ, hội viên, thanh, thiếu niên, tình nguyện viên Chữ thập đỏ Việt Nam mà không phải tổ chức nào cũng có được.
II. HỘI CHỮ THẬP ĐỎ VIỆT NAM - 70 NĂM XÂY DỰNG VÀ TRƯỞNG THÀNH
Ngay sau khi thành lập, hưởng ứng Lời kêu gọi toàn quốc kháng chiến của Hồ Chủ tịch, hầu hết các hội viên Hồng thập tự đã tích cực tham gia phục vụ tại các mặt trận, tổ chức các trạm cấp cứu, bệnh viện dã chiến, bệnh viện hậu phương. Tại các cơ sở y tế lúc đó, nhân viên phục vụ hầu hết là hội viên Hồng thập tự. Cũng trong thời gian này, Hội Hồng thập tự Việt Nam phối hợp với Ủy ban Chữ thập đỏ quốc tế tiến hành các hoạt động trao trả tù binh chiến tranh theo đúng tinh thần Luật Nhân đạo quốc tế, góp phần thực hiện chính sách nhân đạo của Chính phủ Việt Nam dân chủ cộng hòa. Mặc dù Hội chưa phát triển thành hệ thống sâu rộng nhưng đã tham gia đắc lực chăm sóc sức khỏe nhân dân, chiến sĩ, bộ đội, tham gia cứu chữa nhân đạo, bắt đầu thiết lập các quan hệ quốc tế, góp phần vào chiến thắng lẫy lừng của quân và dân ta trên mọi mặt trận.
Từ năm 1955 - 1975, Hội hoạt động trong bối cảnh cả nước tập trung cho hai nhiệm vụ chiến lược: xây dựng chủ nghĩa hội ở miền Bắc và đấu tranh giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước. Lúc này, tổ chức Hội đã phát triển đến nhiều địa phương, cơ sở. Đã có 15 tỉnh, thành phố có tổ chức Hội. Đến cuối năm 1970, toàn Hội có 170.000 hội viên, trong đó có 40.000 thanh, thiếu niên Chữ thập đỏ. Hội viên tích cực tham gia các hoạt động chăm sóc sức khỏe nhân dân, phòng chống sốt rét, sốt xuất huyết, vệ sinh môi trường, tuyên truyền phòng chống dịch bệnh, vận động trồng cây thuốc nam, trợ giúp nhân đạo, tiếp nhận hồi hương kiều bào, vận động giúp nhân dân sơ tán, đào hầm hào để phòng tránh bom đạn Mỹ, tham gia cứu chữa, vận chuyển thương binh, nạn nhân chiến tranh.
Ngày 5/6/1957, Chủ tịch Hồ Chí Minh gửi Công hàm tới Chính phủ Liên bang Thụy Sĩ tuyên bố gia nhập 4 Công ước Giơ-ne-vơ về việc bảo hộ nạn nhân chiến tranh. Ngày 4/11/1957, tại cuộc họp của Phong trào Chữ thập đỏ - Trăng lưỡi liềm đỏ quốc tế họp ở Niu-đê-li (Ấn Độ), Hội Hồng thập tự Việt Nam chính thức được công nhận là thành viên của Phong trào.
Ngày 19/11/1960, Đại hội Đại biểu toàn quốc Hội Hồng thập tự Việt Nam lần thứ II diễn ra tại Hà Nội với 150 đại biểu từ Trung ương đến các tổ chức Hội cơ sở. Bác sĩ Vũ Đình Tụng tiếp tục được bầu làm Chủ tịch Hội. Ngày 27/2/1961, Hội Hồng thập tự Mặt trận dân tộc giải phóng Miền Nam được thành lập do Bác sĩ Phùng Văn Cung làm Chủ tịch Hội.
Đại hội Đại biểu toàn quốc Hội Hồng thập tự Việt Nam lần thứ III diễn ra ngày 15/12/1965. Đại hội vinh dự nhận thư chúc mừng của Chủ tịch Hồ Chí Minh, Chủ tịch danh dự của Hội: “Tôi thân ái chúc các đại biểu mạnh khỏe và làm việc hăng hái. Chúc Đại hội thành công tốt đẹp để góp phần xứng đáng vào sự nghiệp chống Mỹ cứu nước đến thắng lợi hoàn toàn”. Tại Đại hội này, Hội Hồng thập tự Việt Nam chính thức đổi tên thành Hội Chữ thập đỏ Việt Nam. Bác sĩ Vũ Đình Tụng tiếp tục được bầu làm Chủ tịch Hội.
Đại hội Đại biểu toàn quốc Hội Chữ thập đỏ Việt Nam lần thứ IV đã được tổ chức từ ngày 10-11/12/1971. Đại hội khẳng định vai trò của tổ chức Hội trong các hoạt động trợ giúp nhân đạo, chăm sóc sức khỏe nhân dân, tham gia cấp cứu thương binh, nạn nhân chiến tranh, vệ sinh phòng bệnh, hoạt động hợp tác quốc tế. Ghi nhận cống hiến của Hội, Đảng và Nhà nước đã tặng thưởng Hội Chữ thập đỏ Việt Nam Huân chương Lao động hạng nhì. Bác sĩ Vũ Đình Tụng tiếp tục được bầu làm Chủ tịch Hội.
Tháng 6/1973, Đại hội Hội Hồng thập tự cộng hòa miền Nam Việt Nam. Bác sĩ Nguyễn Văn Thủ được bầu làm Chủ tịch Hội.
Đại thắng mùa xuân năm 1975 đã quét sạch quân xâm lược trên đất nước ta, Bắc Nam thống nhất một nhà, cả nước ra sức hàn gắn vết thương chiến tranh, cùng đi lên chủ nghĩa xã hội. Trong niềm vui chiến thắng vẫn còn đó hàng triệu nạn nhân chiến tranh, nạn nhân chất độc da cam. Thiên tai, lũ lụt xảy ra thường xuyên cùng với hậu quả của cuộc chiến tranh biên giới Tây Nam và phía Bắc năm 1978-1979 đã làm cho đất nước ta vốn gặp nhiều khó khăn lại càng chồng chất khó khăn. Đồng hành cùng đất nước trong công cuộc hàn gắn vết thương chiến tranh và xây dựng xã hội mới, Hội Chữ thập đỏ Việt Nam đã tích cực phát triển tổ chức, đẩy mạnh mọi mặt hoạt động của Hội, tham gia trợ giúp những người khó khăn vươn lên trong cuộc sống.
Ngày 31/7/1976 tại Hà Nội đã diễn ra Hội nghị hợp nhất Hội Chữ thập đỏ Việt Nam và Hội Hồng thập tự Mặt trận dân tộc Giải phóng Miền Nam thành Hội Chữ thập đỏ Việt Nam. Bác sĩ Nguyễn Văn Thủ được bầu làm Chủ tịch Hội Chữ thập đỏ Việt Nam. Trong giai đoạn từ năm 1976 - 1980 đã có 31 tỉnh, thành có tổ chức Hội. Đến năm 1986 đã có hơn 3.300 chi hội với hơn 648.000 hội viên. Để đẩy mạnh củng cố, phát triển tổ chức, từ đầu năm 1980, Trung ương Hội phát động phong trào thi đua xây dựng chi hội tiên tiến.
Sau chiến tranh, các cấp Hội tập trung chăm sóc các gia đình thương binh, liệt sĩ, tham gia cứu trợ, vận động quyên góp gạo giúp đỡ đồng bào thiên tai, tu sửa, xây mới cầu, tôn tạo đường làng ngõ xóm, sửa chữa phòng học, trạm y tế… Hội hợp tác với ngành y tế trong phòng bệnh vệ sinh, bảo vệ sức khỏe, trồng cây thuốc nam. Gần 8.000 tổ, đội, trạm cấp cứu được xây dựng ở nhiều địa phương, bắt đầu triển khai phong trào hiến máu nhân đạo. Năm 1987, Trung ương Hội thành lập Phòng tìm kiếm tin tức thân nhân đáp ứng nguyện vọng đoàn tụ của những gia đình có thân nhân mất liên lạc do chiến tranh.
Ngày 07/9/1987, Ban Bí thư Trung ương Đảng (khóa VI) đã ban hành Chỉ thị số 14-CT/TW về “Củng cố tổ chức, phát huy tác dụng tích cực của Hội Chữ thâp đỏ Việt Nam”, góp phần tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với Hội và mở ra thời kỳ phát triển mới của Hội Chữ thập đỏ Việt Nam.
Ngày 10-12/3/1988, Đại hội Đại biểu toàn quốc Hội Chữ thập đỏ Việt Nam lần thứ V được tổ chức tại Hà Nội với sự có mặt của 368 đại biểu. Đây là Đại hội diễn ra khi đất nước ta bước vào công cuộc đổi mới. Đại hội đã đề ra Chương trình hành động 5 năm 1988-1993 gồm 4 nội dung chính: Củng cố phát triển Hội, góp phần chăm sóc sức khỏe nhân dân, góp phần thực hiện các chính sách xã hội và cứu trợ nhân đạo, hợp tác quốc tế. Giáo sư Nguyễn Trọng Nhân được bầu làm Chủ tịch Hội. Nhân dịp này, Hội Chữ thập đỏ Việt Nam vinh dự được tặng Huân chương Độc lập hạng nhất.
Thực hiện Chỉ thị 14 - CT/TW của Ban Bí thư Trung ương Đảng và đồng hành cùng quá trình đổi mới của đất nước dưới sự lãnh đạo của Đảng, Hội Chữ thập đỏ Việt Nam tiếp tục củng cố và phát triển tổ chức; tham gia tích cực công tác phòng chống, giảm nhẹ thiên tai, chăm sóc sức khỏe dựa vào cộng đồng, tăng cường hoạt động cứu trợ nhân đạo và công tác xã hội; mở rộng quan hệ hợp tác với các bộ, ngành, đoàn thể, Hiệp Hội Chữ thập đỏ - Trăng lưỡi liềm đỏ quốc tế, Ủy ban Chữ thập đỏ quốc tế, các Hội quốc gia và các tổ chức quốc tế khác trong hoạt động nhân đạo.
Tính đến cuối năm 1988 đã có 40 tỉnh, thành, 427 huyện thị (80%), 3.814 xã, phường (38%) có tổ chức Hội với 7.700 chi hội. Đến cuối năm 1994, tổ chức Hội được thành lập tại tất cả 53 tỉnh, thành phố và hầu hết các quận, huyện với 14.900 chi hội cơ sở. Trong giai đoạn từ 1988-1985, các cấp Hội đã đóng góp và vận động nguồn lực cho các hoạt động cứu trợ xã hội đạt trên 9,4 tỷ đồng, trong đó có 3,4 tỷ đồng từ viện trợ quốc tế.
Sự nghiệp đổi mới đất nước dưới sự lãnh đạo của Đảng tiếp tục được triển khai toàn diện; công cuộc xóa đói giảm nghèo tiếp tục thu được những thành tựu to lớn; đời sống nhân dân tiếp tục được cải thiện. Việt Nam từng bước thoát ra khỏi khủng hoảng và có những bước đi vững chắc trên con đường thực hiện mục tiêu: Dân giàu, nước mạnh, xã hội công bằng, dân chủ, văn minh. Bên cạnh những thành tựu rất đáng tự hào, đất nước ta cũng phải đối mặt với nhiều thách thức, khó khăn, đáng chú ý là sự phân hóa giàu nghèo, tình hình thiên tai, dịch bệnh diễn biến phức tạp và thường xuyên. Là lực lượng bổ trợ của Chính phủ trong hoạt động nhân đạo, tham gia xóa đói, giảm nghèo, Hội Chữ thập đỏ Việt Nam tiếp tục phát triển tổ chức, nâng cao năng lực cán bộ, hội viên; tổ chức các phong trào lớn như: “Người người làm việc thiện, nhà nhà làm việc thiện, ngành ngành làm việc thiện”, “Tết vì người nghèo và nạn nhân chất độc da cam”, thu hút sự tham gia của các ban, ngành, đoàn thể và đông đảo nhân dân trong các hoạt động nhân đạo. Mối quan hệ hợp tác quốc tế của Hội cũng có những bướt phát triển tích cực.
Từ ngày 15-17/3/1995, Đại hội Đại biểu toàn quốc Hội Chữ thập đỏ Việt Nam lần thứ VI diễn ra tại Hà Nội. Tổng Bí thư Đỗ Mười làm Chủ tịch danh dự Hội Chữ thập đỏ Việt Nam. Giáo sư Nguyễn Trọng Nhân tiếp tục được bầu làm Chủ tịch Hội. Tại Hội nghị tổng kết 10 năm thực hiện Chỉ thị 14 của Ban Bí thư Trung ương Đảng khoá VI “Về việc củng cố tổ chức, phát huy tác dụng tích cực của Hội Chữ thập đỏ Việt Nam” ngày 7-8/4/1998, Hội Chữ thập đỏ Việt Nam vinh dự đón nhận Huân chương Hồ Chí Minh, đánh dấu bước trưởng thành vượt bậc của Hội cũng là sự ghi nhận những cống hiến xuất sắc của Hội Chữ thập đỏ Việt Nam trong sự nghiệp nhân đạo.
Trong giai đoạn này, hoạt động ứng phó thảm họa bước đầu chuyển từ cứu trợ thụ động mang tính chất từ thiện, đơn thuần cung cấp các nhu yếu phẩm sau khi bị thiên tai sang chủ động phòng tránh, cứu trợ phát triển, bằng các biện pháp tuyên truyền, hướng dẫn kỹ năng, xây dựng các trung tâm phòng chống thảm họa, trồng rừng ngập mặn, hỗ trợ sinh kế… Nhiều mô hình hoạt động xã hội được xây dựng và phát triển: cơ sở nuôi dạy trẻ khuyết tật, mồ côi, trung tâm nuôi dưỡng người già, tổ cấp cơm cháo miễn phí. Ngày 09/6/1998, Quỹ Bảo trợ nạn nhân chất độc da cam trực thuộc Hội Chữ thập đỏ Việt Nam ra đời. Đặc biệt, tháng 12/1999, Ban Chấp hành Trung ương Hội Chữ thập đỏ Việt Nam bắt đầu phát động Phong trào “Tết vì người nghèo và nạn nhân chất độc da cam”. Vấn đề hỗ trợ nạn nhân chất độc da cam là một trong các nội dung quan trọng của “Tuyên ngôn Hà Nội” được đưa ra tại Hội nghị Lãnh đạo các Hội Chữ thập đỏ-Trăng lưỡi liềm đỏ khu vực châu Á - Thái Bình Dương từ 16-19/11/1998, đánh dấu một sự kiện hợp tác quốc tế quan trọng đối với Hội.
Ngày 12 - 13/6/2000, Đại hội thi đua yêu nước của Hội Chữ thập đỏ Việt Nam lần thứ nhất tổ chức tại thủ đô Hà Nội. Hàng trăm tập thể, cá nhân cán bộ, hội viên, thanh, thiếu niên Chữ thập đỏ xuất sắc trong hoạt động nhân đạo thời kỳ đổi mới được Nhà nước khen thưởng. Đại hội thống nhất phát động đợt thi đua yêu nước trong toàn Hội với chủ đề “Làm nhiều việc thiện vì dân giàu, nước mạnh, xã hội công bằng, dân chủ, văn minh”.
Ngày 7 - 9/8/2001 diễn ra Đại hội Đại biểu toàn quốc Hội Chữ thập đỏ Việt Nam lần thứ VII. Chủ tịch nước Trần Đức Lương làm Chủ tịch danh dự Hội Chữ thập đỏ Việt Nam. Giáo sư Nguyễn Trọng Nhân tiếp tục được bầu làm Chủ tịch Hội. Nhân dịp này, Ban Chấp hành Trung ương Đảng cộng sản Việt Nam đã tặng Hội bức trướng: “Hội Chữ thập đỏ Việt Nam phát huy truyền thống vẻ vang, vươn lên làm nòng cốt trong sự nghiệp nhân đạo cao cả”. Ngày 31/7/2003, tại kỳ họp thứ 4, Ban Chấp hành Trung ương Hội đã bầu Giáo sư Nguyễn Văn Thưởng làm Chủ tịch kiêm Tổng Thư ký Hội Chữ thập đỏ Việt Nam.
Đến tháng 8/2001, Hội đã phát triển tổ chức tại tất cả các tỉnh, thành và quận, huyện với trên 14.000 tổ chức Hội cấp cơ sở, với hơn 7 triệu hội viên, thanh thiếu niên Chữ thập đỏ. Trong giai đoạn này, nhiều mô hình trợ giúp nhân đạo đã được một số địa phương thực hiện có hiệu quả: “Hũ gạo tình thương”, “Mười người giúp một người”, “Liên gia làm công tác nhân đạo”, “Vì bạn nghèo”, “Tiền lẻ đẻ tiền vàng”, “Nhà nhân đạo”…Chương trình góp vốn, cho vay vốn làm kinh tế là hình thức cứu trợ xã hội bắt đầu được các cấp Hội, các nhà hảo tâm quan tâm, giúp người dân có điều kiện tự vươn lên thoát nghèo. Hoạt động đối ngoại của Hội phát triển mạnh mẽ cả hợp tác song phương và đa phương. Để theo dõi, chỉ đạo và thúc đẩy tốt hơn phong trào thi đua, Hội đã chia các tỉnh, thành Hội thành 11 cụm, định kỳ tổ chức giao ban cụm thi đua, đánh giá công tác Hội trong cụm, thảo luận chuyên đề, trao đổi kinh nghiệm xây dựng mô hình, thăm các điển hình tiên tiến.
Ngày 20/9/2005, tại Đại hội thi đua yêu nước Hội Chữ thập đỏ Việt Nam lần thứ II, Hội Chữ thập đỏ Việt Nam vinh dự được tặng thưởng Huân chương Lao động hạng Nhất và Giáo sư, Tiến sĩ khoa học Nguyễn Văn Thưởng - Chủ tịch, Tổng thư ký Hội Chữ thập đỏ Việt Nam được phong tặng danh hiệu Anh hùng lao động trong thời kỳ đổi mới.
Ngày 28-29/6/2007, Đại hội Đại biểu toàn quốc Hội Chữ thập đỏ Việt Nam lần thứ VIII, nhiệm kỳ 2007-2012 với chủ đề “Chung sức vì nhân đạo” diễn ra tại Hà Nội. Thay mặt lãnh đạo Đảng, Nhà nước, Chủ tịch nước Nguyễn Minh Triết đã trao tặng Hội bức trướng: “Phát huy truyền thống nhân ái của dân tộc, vì hòa bình, hữu nghị và phát triển, vì hạnh phúc của nhân dân, Hội Chữ thập đỏ Việt Nam không ngừng phấn đấu vì sự nghiệp nhân đạo của đất nước”. Nguyên Chủ tịch nước Trần Đức Lương tiếp tục làm Chủ tịch danh dự của Hội Chữ thập đỏ Việt Nam. Tiến sĩ Trần Ngọc Tăng - Phó Trưởng Ban Tuyên giáo Trung ương được cử là Chủ tịch Hội Chữ thập đỏ Việt Nam. Đại hội xác định mục tiêu: Giáo dục truyền thống nhân ái, đổi mới nội dung phương thức hoạt động Hội, kiện toàn hệ thống tổ chức Hội, góp phần chăm so đời sống sức khỏe nhân dân, thực hiện vai trò nòng cốt trong sự nghiệp nhân đạo.
Kế thừa và phát huy kết quả các giai đoạn trước, Hội tập trung củng cố, nâng cao vị thế của tổ chức, tiến hành toàn diện các mặt công tác hội và phong trào Chữ thập đỏ; tham mưu xây dựng chính sách, pháp luật trong lĩnh vực hoạt động nhân đạo: Trình Quốc hội ban hành Luật Hoạt động Chữ thập đỏ (ngày 03/6/2008), tạo hành lang pháp lý thuận lợi cho các hoạt động nhân đạo, tham mưu thành lập Ban chỉ đạo quốc gia vận động hiến máu tình nguyện, tổng kết 22 năm thực hiện Chỉ thị 14-CT/TW của Ban Bí thư Trung ương Đảng khóa VI về “Củng cố tổ chức phát huy tác dụng tích cực của Hội Chữ thập đỏ Việt Nam” (ngày 10/5/2010), tham mưu chuyên “Công tác Chữ thập đỏ trong tình hình mới” vào chương trình giảng dạy các trường chính trị tỉnh, thành phố. Bốn tính chất đặc thù của Hội Chữ thập đỏ Việt Nam (tính hệ thống, tính chuyên nghiệp, tính xã hội, tính quốc tế) ngày càng được khẳng định. Đặc biệt, năm 2008, hoạt động của Hội tiếp tục được xã hội ghi nhận thông qua Cuộc vận động “Mỗi tổ chức, mỗi cá nhân gắn với một địa chỉ nhân đạo”, kêu gọi cộng đồng tham gia bằng những việc làm thiết thực, gắn với các đối tượng khó khăn theo sự giới thiệu của Hội Chữ thập đỏ.
Ngày 8/6/2010, Ban Bí thư Trung ương Đảng (khóa X) đã ban hành Chỉ thị 43 “Về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác của Hội Chữ thập đỏ Việt Nam”. Chỉ thị nhấn mạnh “Công tác nhân đạo là bộ phận quan trọng trong công tác dân vận của Đảng, là nhiệm vụ của mỗi cấp ủy Đảng, của cán bộ, đảng viên và các tổ chức trong hệ thống chính trị, góp phần giáp dục, đoàn kết các tầng lớp nhân dân trong thực hiện các chính sách xã hội của Đảng”. Việc ban hành Chỉ thị 43 một lần nữa khẳng định sự quan tâm sâu sắc của Đảng đối với công tác nhân đạo, góp phần củng cố tổ chức Hội và phát huy vai trò nòng cốt, cầu nối, điều phối của Hội Chữ thập đỏ Việt Nam trong các hoạt động nhân đạo thời gian tới.
Ngày 25-26/9/2010, Đại hội thi đua yêu nước Hội Chữ thập đỏ Việt Nam lần thứ III. Đồng chí Nguyễn Văn Thưởng, nguyên Chủ tịch, Tổng Thư ký Trung ương Hội được tặng thưởng Huân chương Ðộc lập hạng nhì; đồng chí Ðoàn Xuân Mượu, nguyên Phó Chủ tịch, Tổng Thư ký Trung ương Hội và đồng chí Trần Ngọc Tăng, Chủ tịch Hội Chữ thập đỏ Việt Nam được tặng Huân chương Ðộc lập hạng ba; 09 đồng chí được tặng thưởng Huân chương Lao động hạng nhất, nhì, ba và 03 tập thể, 03 cá nhân được tặng Bằng khen của Thủ tướng Chính phủ; 35 tập thể được nhận Cờ thi đua của Trung ương Hội.
Ngày 23/11/2011, nhân kỷ niệm 65 năm Ngày thành lập, Hội Chữ thập đỏ Việt Nam đón nhận Huân chương Hồ Chí Minh, đánh dấu bước trưởng thành vượt bậc của Hội cũng là sự ghi nhận những cống hiến xuất sắc của Hội Chữ thập đỏ Việt Nam trong sự nghiệp nhân đạo.
Ngày 4-5/7/2012, tại Đại hội Đại biểu toàn quốc lần thứ IX Hội Chữ thập đỏ Việt Nam, Chủ tịch nước Trương Tấn Sang được suy tôn là Chủ tịch danh dự của Hội Chữ thập đỏ Việt Nam. Ông Nguyễn Hải Đường - Phó Bí thư Đảng ủy Khối các cơ quan Trung ương được bầu là Chủ tịch Hội Chữ thập đỏ Việt Nam. Tại Đại hội lần này, Hội Chữ thập đỏ Việt Nam vinh dự được Ban Chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Việt Nam tặng Bức trướng với dòng chữ “Hội Chữ thập đỏ Việt Nam phát huy vai trò nòng cốt trong sự nghiệp nhân đạo, tích cực thực hiện chính sách an sinh xã hội của Đảng và Nhà nước”. Với mục tiêu: Tập trung xây dựng tổ chức Hội ngày càng vững mạnh, chuyên nghiệp; phát huy vai trò nòng cốt và tổ chức bổ trợ Chính phủ trong sự nghiệp nhân đạo, chủ động tham gia ứng phó kịp thời, hiệu quả với các thách thức, tình huống trong công tác nhân đạo, thực hiện chính sách an sinh xã hội, nhân đạo của Đảng và Nhà nước, tất cả vì người nghèo, người dễ bị tổn thương trong xã hội, đóng góp tích cực cho phong trào Chữ thập đỏ, Trăng lưỡi liềm đỏ quốc tế, Đại hội đã quyết định 4 định hướng hoạt động lớn của Hội Chữ thập đỏ Việt Nam giai đoạn 2012-2017, đó là: Phòng ngừa, ứng phó thảm họa, cứu trợ khẩn cấp, phục hồi tái thiết; Chăm sóc sức khoẻ dựa vào cộng đồng; Hiến máu nhân đạo, hiến mô, bộ phận cơ thể người và hiến xác; Công tác xã hội nhân đạo.
Đại hội Thi đua yêu nước toàn quốc Hội Chữ thập đỏ Việt Nam lần thứ IV diễn ra ngày 29/9/2015 tại Hà Nội với sự góp mặt của 458 đại biểu điển hình tiên tiến đại diện cho trên 4,4 triệu cán bộ hội viên, thanh thiếu niên, tình nguyện viên Chữ thập đỏ cả nước. Đại hội đã tặng Cờ của Ban Chấp hành Trung ương Hội Chữ thập đỏ Việt Nam cho Hội Chữ thập đỏ 29 tỉnh, thành có thành tích xuất sắc trong phong trào thi đua 5 năm liên tục, giai đoạn 2010 - 2015, tặng Danh hiệu “Hội viên Chữ thập đỏ tiêu biểu toàn quốc”, giai đoạn 2010-2015 cho 37 cá nhân và Danh hiệu “Tình nguyện viên Chữ thập đỏ tiêu biểu toàn quốc”, giai đoạn 2010-2015 cho 43 cá nhân thuộc các tỉnh, thành phố.
Ngày 08/1/2016, Hội nghị Ban chấp hành Trung ương Hội Chữ thập đỏ Việt Nam khóa IX lần 5 đã bầu Phó giáo sư, Tiến sĩ Nguyễn Thị Xuân Thu - Phó Bí thư Tỉnh ủy Thanh Hóa, giữ chức Chủ tịch Hội Chữ thập đỏ Việt Nam.
Trải qua 9 kỳ đại hội với những bước trưởng thành vượt bậc và cống hiến xuất sắc, Hội Chữ thập đỏ Việt Nam đã được tặng thưởng nhiều phần thưởng cao quý của Đảng và Nhà nước: Huân chương lao động hạng nhì (1971), Huân chương Độc lập hạng nhất (1988), Huân chương Hồ Chí Minh (1998), Huân chương Lao động hạng Nhất (2005), Huân chương Hồ Chí Minh lần 2 (2011).
Trải qua 70 năm xây dựng và trưởng thành, công tác Hội và phong trào Chữ thập đỏ có những chuyển biến tích cực, nhiều khởi sắc; vị trí, vai trò của Hội từng bước được khẳng định; tổ chức 4 cấp của Hội được củng cố, kiện toàn; số lượng, chất lượng cán bộ, hội viên, thanh thiếu niên, tình nguyện viên Chữ thập đỏ được nâng lên một bước; hoạt động hợp tác quốc tế của Hội được mở rộng; công tác vận động nguồn lực và trợ giúp đối tượng ngày càng có hiệu quả; công tác tham mưu với Đảng, Nhà nước lãnh đạo, chỉ đạo công tác nhân đạo có kết quả rõ rệt. Tính đến hết năm 2015, toàn Hội có hơn 8,3 triệu cán bộ, hội viên, tình nguyện viên, thanh, thiếu niên chữ thập đỏ, hoạt động tại hơn 16.000 tổ chức Hội cơ sở. Trị giá hoạt động toàn Hội năm 2015 đạt 3.009 tỷ 034 triệu đồng (tăng hơn 70 tỷ so với năm 2014), trợ giúp 17.004.522 lượt người có hoàn cảnh khó khăn.
Hội Chữ thập đỏ Việt Nam ngày càng khẳng định được vai trò nòng cốt, vai trò cầu nối, vai trò điều phối trong các hoạt động nhân đạo của đất nước. Một số phong trào, cuộc vận động, mô hình do Hội phát động và triển khai đã và đang lan tỏa, tạo dấu ấn mạnh mẽ trong đời sống cộng đồng, như: Dự án “Ngân hàng bò”, Cuộc vận động “Mỗi tổ chức, cá nhân gắn với với một địa chỉ nhân đạo”, Chương trình “Khám, chữa bệnh nhân đạo và chăm sóc sức khỏe cộng đồng”, Phong trào “Tết vì người nghèo và nạn nhân chất độc da cam”, vận động hiến máu tình nguyện, tham gia phòng ngừa, ứng phó thảm họa...
70 năm qua, cùng với sự phát triển của đất nước, lịch sử phát triển của Hội Chữ thâp đỏ Việt Nam là biểu hiện sinh động của sự kết nối truyền thống nhân ái, nhân đạo, nhân văn cao cả của dân tộc với lịch sử phát triển của một tổ chức nhân đạo chuyên nghiệp, gắn bó với lợi ích dân tộc, hòa đồng với cuộc sống của nhân dân, đã hun đúc lên những truyền thống vẻ vang, đó là: Truyền thống cống hiến, hy sinh hết mình vì những người nghèo, nạn nhân chiến tranh, nạn nhân thiên tai, thảm họa, nạn nhân chất độc da cam, người khuyết tật, người già cô đơn, trẻ em lang thang và những người dễ bị tổn thương khác trong xã hội; truyền thống đoàn kết, tinh thần tương thân, tương ái và nhân đạo cao cả; truyền thống sáng tạo, có ý chí vượt khó, dám nghĩ, dám làm.
Tiếp nối truyền thống vẻ vang 70 năm, thế hệ cán bộ, hội viên, thanh thiếu niên, tình nguyện viên Chữ thập đỏ hôm nay nguyện tiếp tục viết nên những trang vàng truyền thống của Hội bằng những hoạt động thiết thực nhất trợ giúp những người có hoàn cảnh đặc biệt khó khăn, đặc biệt là tập trung thực hiện tốt các công trình nhân đạo và Đại hội Chữ thập đỏ các cấp, hướng tới Đại hội đại biểu toàn quốc Hội Chữ thập đỏ Việt Nam lần thứ X (2017 - 2022).
III. HỘI CHỮ THẬP ĐỎ THÀNH PHỐ HÀ NỘI - 59 NĂM XÂY DỰNG VÀ PHÁT TRIỂN
Hội Chữ thập đỏ thành phố Hà Nội được thành lập ngày 23/11/1957, ra đời từ những năm đầu sau giải phóng Thủ đô, ban đầu gặp rất nhiều khó khăn chỉ có 02 Phân hội, 40 hội viên, cán bộ thường trực, kinh phí, trụ sở của Hội đều dựa vào ngành Y tế; hoạt động còn đơn điệu, chủ yếu tham gia vận động vệ sinh môi trường, phòng chống bệnh dịch, hỗ trợ người dân đi sơ tán trong chiến tranh, huấn luyện cứu thương và tham gia cứu thương.
Trước những biến động to lớn về lịch sử của đất nước, cán bộ, hội viên, tình nguyện viên, thanh thiếu niên Chữ thập đỏ Thủ đô luôn phấn đấu vượt qua khó khăn, thách thức hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ trong những năm kháng chiến chống Mỹ cứu nước và trong hòa bình, thời kỳ xây dựng đất nước khắc phục hậu quả chiến tranh.
Hội Chữ thập đỏ tỉnh Hà Tây được thành lập ngày 6/5/1962, tên gọi ban đầu là Ban Hồng thập tự Hà Đông, gồm đại diện một số ngành liên quan trong đó ngành Y tế giữ vai trò nòng cốt và là cơ quan Thường trực của Ban, những năm đầu mới thành lập Hội gặp nhiều khó khăn: cán bộ Hội chủ yếu do cán bộ ngành Y tế kiêm nhiệm; hoạt động của Hội còn hạn chế, gắn với một số hoạt động của ngành Y tế như công tác vệ sinh...
Thực hiện Nghị quyết kỳ họp thứ 3 Quốc hội khóa VII về việc mở rộng địa giới hành chính của Thủ đô, ngày 01/8/2008 Hội Chữ thập đỏ thành phố Hà Nội hợp nhất với Hội Chữ thập đỏ tỉnh Hà Tây, tên gọi chung là Hội Chữ thập đỏ thành phố Hà Nội.
Trải qua 59 năm xây dựng và phát triển, các cấp Hội Chữ thập đỏ từ thành phố đến cơ sở đã tích cực triển khai thực hiện Chỉ thị số 43 của Ban Bí thư TW Đảng (khóa X) về “Tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác của Hội Chữ thập đỏ Việt Nam”. Với sự nỗ lực cố gắng của toàn Hội, công tác Hội và phong trào Chữ thập đỏ đã đạt được nhiều thành tích nổi bật như:
Tổ chức Hội Chữ thập đỏ các cấp thường xuyên được kiện toàn và phát triển, đến nay toàn thành phố có 584 Hội Chữ thập đỏ xã, phường, thị trấn; 178 Hội trường học, 2.411 chi hội Chữ thập đỏ trường học; 22 Hội cơ quan xí nghiệp; 04 trung tâm dạy nghề; 01 trường phổ thông cơ sở dân lập Dạy trẻ điếc Hà Nội; 01 Phòng khám CTĐ Hà Nội - Sunny Korea và 06 Chi hội tán trợ; có 722 cán bộ chuyên trách Chữ thập đỏ (ở cà 3 cấp). Tổng số hội viên, TNV, TTNCTĐ: 618.184 người. Trong đó: Hội viên hoạt động: 175.852 người, tình nguyện viên: 11.419 người, TTNCTĐ: 430.913 người;
Kết quả hoạt động của Hội năm sau đạt cao hơn năm trước, trung bình mỗi năm tổng trị giá các hoạt động đạt trên 150 tỷ đồng. Năm 2015 đạt trên 297,6 tỷ đồng. 6 tháng đầu năm 2016 đạt trên 71,3 tỷ đồng.
Các hoạt động của Hội gắn với các phong trào thi đua sôi nổi như: Phong trào “Tết vì người nghèo và nạn nhân chất độc da cam” năm 2016, toàn Hội vận động và trao tặng 122.473 suất quà tới các hộ nghèo, nạn nhân chất độc da cam, người tàn tật, người có hoàn cảnh khó khăn với tổng trị giá trên 46,5 tỷ đồng; Chương trình “Ngân hàng bò - Chung sức cùng đồng bào các huyện nghèo, xã biên giới xây dựng nông thông mới “; Chương trình hiến máu tình nguyện; hỗ trợ nhân dân các vùng bị ảnh hưởng bởi hạn hán xâm ngập mặn, các cấp Hội đã vận động được 799.000.000 đồng.
59 năm kiên trì, bền bỉ, nỗ lực phấn đấu của cán bộ, hội viên, tình nguyện viên, thanh thiếu niên Chữ thập đỏ Thủ đô đã vượt mọi khó khăn thách thức, đạt nhiều thành tích xuất sắc, Hội Chữ thập đỏ Thành phố từng bước khẳng định giữ vai trò nòng cốt trong hoạt động nhân đạo, vị thế của Hội Chữ thập đỏ đã được nâng lên một bước. Các cấp Hội Chữ thập đỏ trong toàn thành phố Hà Nội vinh dự được đón nhận nhiều phần thưởng, danh hiệu cao quý của Đảng, Nhà nước, Trung ương Hội, Thành phố. Điển hình Chủ tịch nước tặng Huân chương Lao động Hạng nhì cho Hội Chữ thập đỏ Quận Ba Đình, Đống Đa, Thanh Xuân, Tây Hồ, huyện Từ Liêm, huyện Đông Anh, huyện Gia Lâm, Trường dạy trẻ điếc Nhân Chính; Huân chương Lao động Hạng ba cho Hội Chữ thập đỏ các Quận Long Biên và Thị xã Sơn Tây. Năm 2007 Chủ tịch nước tặng Huân chương Lao động Hạng nhất cho Hội Chữ thập đỏ thành phố Hà Nội.
Hướng tới kỷ niệm 70 năm ngày thành lập Hội Chữ thập đỏ Việt Nam và 59 năm Hội Chữ thập đỏ Thành phố Hà Nội, các cấp Hội và toàn thể cán bộ, hội viên, tình nguyện viên, thanh thiếu niên ra sức thi đua đẩy mạnh các hoạt động nhân đạo, chăm lo, trợ giúp những người có hoàn cảnh khó khăn trong xã hội, đặc biệt là tập trung thực hiện tốt Phong trào “Tết vì người nghèo và nạn nhân chất độc da cam” Xuân Đinh Dậu năm 2017; triển khai sâu rộng Cuộc vận động “Mỗi tổ chức, mỗi cá nhân gắn với một địa chỉ nhân đạo”; Chương trình “Ngân hàng bò- Chung sức cùng đồng bào các huyện nghèo, xã biên giới xây dựng nông thôn mới”; Chiến dịch “Khám, tư vấn chăm sóc sức khỏe và cấp thuốc miễn phí”, vận động hiến máu tình nguyện, tham gia phòng ngừa, ứng phó thảm họa... nhằm huy động sự tham gia của toàn xã hội đối với hoạt động khám, chữa bệnh nhân đạo, góp phần chăm sóc sức khỏe ban đầu cho các đối tượng nghèo, gia đình chính sách; ưu tiên các huyện nghèo, vùng sâu, vùng xa, biên giới, hải đảo; từng bước nâng cao chất lượng hoạt động khám, chữa bệnh nhân đạo và tạo thành phong trào thường xuyên tại cộng đồng.
Đẩy mạnh tuyên truyền và tiếp tục thực hiện Chỉ thị số 43-CT/TW ngày 08/6/2010 của Ban Bí thư về “Tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác của Hội Chữ thập đỏ Việt Nam"; thực hiện Luật hoạt động Chữ thập đỏ; Nghị định số 03/2011/NĐ-CP ngày 7/01/2011 của Chính phủ quy định chi tiết và biện pháp thi hành Luật hoạt động Chữ thập đỏ; Chiến lược 2020 của Hiệp hội Chữ thập đỏ - Trăng lưỡi liềm đỏ quốc tế với chủ đề “Bảo vệ tính mạng, thay đổi tư duy”; Chiến lược Phát triển Hội Chữ thập đỏ Việt Nam đến năm 2020 với chủ đề “Đổi mới tư duy - Tạo dựng vị thế - Bảo vệ sự sống”, Hướng dẫn thực hiện Điều lệ Hội Chữ thập đỏ Việt Nam khóa IX; Tiếp tục học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh; thực hiện nghiêm túc và có hiệu quả các chủ trương chính sách của Thành ủy, UBND Thành phố về phát triển kinh tế xã hội, an ninh quốc phòng, đặc biệt trong lĩnh vực nhân đạo, từ thiện ở Thành phố.
Kế thừa và phát huy những thành tích đã đạt được trong 59 năm qua cán bộ, hội viên, thanh thiếu niên, tình nguyện viên Hội Chữ thập đỏ thành phố Hà Nội quyết tâm xây dựng Hội ngày càng vững mạnh, chuyên nghiệp, thực sự là tổ chức đóng vai trò nòng cốt trong các hoạt động nhân đạo ở Thủ đô, tất cả vì người nghèo, người dễ bị tổn thương trong xã hội.
Chủ tịch Hội Chữ thập đỏ qua các thời kỳ:
Hà Nội
- Bác sĩ Trần Văn Lai - Phó Chủ tịch UBHC TP kiêm Chi hội trưởng khóa I,II,II.
- Ông Bùi Xuân Lộc - Uỷ viên Thư ký UBND TP kiêm Chủ tịch Hội khóa IV.
- Giáo sư Trần Thị Tâm Đan - Phó Chủ tịch UBNDTP kiêm Chủ tịch Hội khóa V.
Chủ tịch Hội khóa VI thay đổi 3 lần gồm:
- Ông Vũ Mạnh Kha - Phó Chủ tịch UBND TP kiêm Chủ tịch Hội.
- Ông Nguyễn Triệu Hải - Phó Chủ tịch UBND TP kiêm Chủ tịch Hội.
- Ông Lưu Minh Trị - Phó Chủ tịch UBND TP kiêm Chủ tịch Hội.
- Ông Lê Ngọc Anh - Chủ tịch Hội khóa VII.
- Ông Nguyễn Văn Lâm - Chủ tịch Hội khóa VIII.
- Ông Ngô Tiến Dụng - Chủ tịch Hội Chữ thập đỏ khoá VIII, IX.
Hà Tây
Trước Đại hội khóa I, Trưởng ban Hồng thập tự Hà Đông gồm:
- Ông Đỗ Tùng - Phó ty Y tế Hà Đông kiêm Trưởng ban Hồng thập tự Hà Đông.
- Bác sỹ Trần Văn Thiệp - Phó ty Y tế Hà Tây, kiêm trưởng ban;
- Bác sỹ Nguyễn Đức Thinh - Phó ty Y tế Hà Tây kiêm Chủ tịch Hội khóa I.
- Ông Trịnh Vĩnh Tường - Phó ty Y tế Hà Tây kiêm Chủ tịch Hội khóa II, III và tiếp tục làm Chủ tịch Hội Chữ thập đỏ tỉnh Hà Sơn Bình khóa I.
- Bác sỹ Nguyễn Đức An - Trưởng ty Y tế Hà Sơn Bình, Chủ tịch khóa II.
- Bà Phan Thị Nhâm - UVBTV Tỉnh ủy, Trưởng Ban dân vận, Chủ nhiệm Ủy ban kiểm tra kiêm Chủ tịch Hội Chữ thập đỏ khóa III, IV.
- Ông Nguyễn Văn Đoan - Chủ tịch Hội khóa IV.
- Ông Nguyễn Sỹ Thúy - Chủ tịch Hội khóa V.
- Ông Nguyễn Văn Thắng - Chủ tịch Hội khóa VI.
Ngày 01/8/2008 hợp nhất Hội Chữ thập đỏ thành phố Hà Nội và Hội Chữ thập đỏ tỉnh Hà Tây lấy tên là Hội Chữ thập đỏ thành phố Hà Nội, Chủ tịch Hội Chữ thập đỏ thành phố Hà Nội khóa VIII:
- Ông Nguyễn Văn Lâm - Chủ tịch Hội khóa VIII.
- Ông Ngô Tiến Dụng - Chủ tịch Hội khóa VIII.
Đại hội đại biểu Hội Chữ thập đỏ thành phố Hà Nội lần thứ IX diễn ra vào 23-24/1/2011, Đại hội bầu 47 ủy viên BCH, 15 uỷ viên BTV.
Lãnh đạo Hội Chữ thập đỏ thành phố Hà Nội:
- Ông Ngô Tiến Dụng - Chủ tịch Hội Chữ thập đỏ thành phố Hà Nội.
- Ông Trương Hán Phu - Phó Chủ tịch Hội Chữ thập đỏ thành phố Hà Nội.
- Bà Đặng Thị Kim Diệp - Phó Chủ tịch Hội Chữ thập đỏ thành phố Hà Nội (nghỉ hưu từ 01/4/2014).
- Ông Nguyễn Sỹ Trường - Phó Chủ tịch Hội Chữ thập đỏ thành phố Hà Nội (từ tháng 01/2015 đến tháng 5/2016; từ tháng 6/2016 đến nay là Chủ tịch Hội Chữ thập đỏ thành phố Hà Nội).
Thể theo nguyện vọng của cán bộ, hội viên, tình nguyện viên, thanh thiếu niên Chữ thập đỏ thành phố Hà Nội, Thành ủy Hà Nội giới thiệu, phân công Bà Nguyễn Thị Bích Ngọc - Ủy viên Ban Thường vụ Thành ủy, Phó Bí thư Thành ủy, Chủ tịch HĐND thành phố Hà Nội làm Chủ tịch danh dự Hội Chữ thập đỏ thành phố Hà Nội khóa IX, nhiệm kỳ 2011 - 2016.
BAN TUYÊN TRUYỀN, THANH THIẾU NIÊN, TÌNH NGUYỆN VIÊN
HỘI CHỮ THẬP ĐỎ THÀNH PHỐ HÀ NỘI